Russische toeristen in Saksen: een daling met donkere schaduwen

Russische toeristen in Saksen: een daling met donkere schaduwen

In Dresden is het leven voor veel Russische burgers en hun nakomelingen niet meer zo zorgeloos als vóór 24 februari 2022, de dag waarop de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne begon. Verkoopster Elena H. beschrijft hoe de stemming in haar omgeving is veranderd. Haar dochter was voorheen zorgeloos, maar raadt haar nu aan om in de supermarkt geen Russisch meer te spreken, uit angst voor negatieve reacties. Angsten en onzekerheden die sinds het begin van de oorlog zijn toegenomen, komen herhaaldelijk ter sprake in gesprekken. Ook operazangeres Anna Netrebko, die in verschillende steden niet meer mocht optreden, symboliseert deze zorg die als een schaduw boven de gemeenschap hangt. Jörg Eichler van de Saksische Vluchtelingenraad merkt op dat er weinig uitwisseling is met de gemeenschap van Russische afkomst, die zelf spreekt van een “diffuse stemming”.

Hoewel er geen sprake is van directe gewelddadige aanvallen, maken Elena H. en haar collega Stefanie L. melding van pesten in de supermarkt. “Ik ben ooit beledigd door een klant”, herinnert Stefanie zich. Er waren ook negatieve opmerkingen over haar werkplek op sociale media. De omstandigheden hebben ertoe geleid dat de supermarkt het assortiment heeft aangepast: in plaats van Russische specialiteiten zijn er nu meer Oost-Europese producten. Importproblemen voor Russische goederen zoals matroesjka-poppen, die nu alleen uit China verkrijgbaar zijn, maken de uitdagingen voor ondernemers nog groter.

Gemeenschappelijke wortels en spanningen

In deze moeilijke tijden ontstaan ​​er af en toe meningsverschillen, vooral in het contact met Oekraïense klanten. Voor alle betrokkenen is het echter belangrijk dat de politiek niet centraal staat in de discussies. Priester Roman Bannack van de Russisch-Orthodoxe Kerk in Dresden benadrukt dat zijn gemeente, die voor de helft uit Russen en voor de helft uit Oekraïners bestaat, zich richt op geestelijke zaken. “We willen bruggen bouwen in plaats van muren”, zegt hij.

Maar het spoor van de Russische cultuur is niet alleen merkbaar in het dagelijks leven; er is ook een dramatische daling van het aantal Russische bezoekers in de toeristische sector. In 2019 registreerde Saksen 90.000 overnachtingen van Russische toeristen, maar in 2022 waren dat er minder dan 8.500. Veronika Hiebl, directeur van de Tourismus Marketing Gesellschaft Sachsen, meldt een verdere daling van 10,9 procent in 2025. Winkelen, cultuur en muziek waren ooit grote trekpleisters voor Russische gasten, die vaak in luxe hotels verbleven. Medisch toerisme speelde ook een belangrijke rol in de Saksische toeristische sector.

Demografische achtergronden

De Russische gemeenschap in Duitsland is divers. Hier wonen ongeveer vier miljoen mensen uit de voormalige Sovjet-Unie of haar opvolgerstaten, waarvan de grootste groep de Russisch-Duitse repatrianten zijn. Daarnaast zijn er ook joodse quotavluchtelingen die, vooral in de jaren negentig, naar Duitsland kwamen om aan vervolging en discriminatie te ontsnappen. Veel van deze migranten, zoals Eugen en Tatjana Rihovski, die in de jaren negentig met hun gezinnen naar Duitsland kwamen, voelen zich nu Duits, maar behouden nog steeds hun Russische roots.

De oorlog leidde tot een hausse in het aantal mensen dat Duitsland in en uit trok. In 2022 waren er ruim twee miljoen immigranten, waarvan de meerderheid uit Oekraïne kwam. Deze verandering heeft een impact op de samenleving als geheel, en de integratie van gemeenschappen is belangrijker dan ooit. Het valt echter nog te bezien hoe lang gemeenschappen onder deze spanningen zullen blijven lijden.

De huidige situatie laat eens te meer zien hoe complex de kwesties van migratie en integratie zijn en hoe nauw ze verbonden zijn met de politieke situatie. Zolang de oorlog voortduurt, zal het toerisme niet kunnen terugkeren naar het oude normaal, zoals Veronika Hiebl duidelijk maakt.